Logo
Wydrukuj tę stronę

Sok, nektar, napój - na czym polegają różnice? Który jest lepszy i zdrowszy?

Sok, nektar, napój - na czym polegają różnice? Który jest lepszy i zdrowszy?

Półki sklepowe kuszą bogatym asortymentem soków, nektarów i napojów owocowych. Wszystkie wyglądają podobnie - mają kolorowe opakowanie przedstawiające soczyste owoce i warzywa, chwyty reklamowe zapewniające o wysokiej jakości produktu i jego sprawdzonym, pozytywnym działaniu na organizm.

Jednak czy my, konsumenci, zdajemy sobie sprawę, czym tak naprawdę różni się sok, nektar i napój. Czy wszystkie są dobrym źródłem antyoksydantów, witamin i składników mineralnych? Czy może kupujemy przysłowiowego „kota w worku” w postaci zwykłej wody z dużą ilością cukru, konserwantów i barwników? Co należy wiedzieć, by nie wpaść w marketingowe pułapki?

Znaczącej różnicy możemy się dopatrzeć już w samej definicji przedstawianych produktów.

Tak na przykład, według prawa Unii Europejskiej, sokiem owocowym nazywamy produkt otrzymany z dojrzałych, świeżych lub schłodzonych warzyw i owoców. Dobry sok powinien zawierać niemniej niż 85% owoców. Często spotykamy się z sokiem otrzymanym z koncentratu. Produkt taki powstaje poprzez dodanie do wody zagęszczonego soku owocowego w ilości równej wodzie usuniętej w procesie zagęszczania. Sok jest konserwowany poprzez pasteryzację, podczas której dochodzi do strat niektórych witamin i minerałów.

Mówiąc o nektarze mamy na myśli produkt, otrzymany poprzez dodanie wody i cukru oraz/lub miodu do zagęszczonych soków owocowych, soków w proszku lub przecieru owocowego. Zawartość wsadu warzywnego lub owocowego w nektarach może wahać się w przedziale 25-99%. Ilość soku czy przecieru owocowego w nektarach jest ściśle określona i zależy od typu użytych do jego produkcji owoców:

• jabłka, gruszki, pomarańcze, brzoskwinie, ananasy - minimum 50%
• jeżyny, maliny, truskawki, czereśnie, morele - minimum 40%
• wiśnie - minimum 35%
• śliwki, agrest oraz żurawina - minimum 30%
• czarna, biała i czerwona porzeczka, cytryny, banany, granat, mango - nie mniej niż 25%

W przypadku napojów owocowych nie obowiązują żadne limity, określające ilość owoców użytych do wytworzenia produktu. Ogólnie mówiąc w napojach owocowych jest mniej (poniżej 25%) soku niż w nektarach. Średnia zawartość soku w napojach wynosi 3 - 5%, ale są też takie które nie zawierają go wcale.

Ponadto napoje w swoim składzie posiadają dodatki, które z kolei zabronione są podczas wytwarzania soku czy nektaru. Są to m.in.: aromaty, konserwanty, naturalne i sztuczne barwniki, sztuczne substancje słodzące. Ponadto napój może być utrwalany chemicznie.

W związku z powyższym na pierwszym miejscu powinniśmy wybierać soki warzywne, owocowe. Najbardziej wartościowy i odżywczy jest sok wyciśnięty ze świeżych warzyw i owoców, najlepiej przygotowany w domu. Wtedy mamy pewność, co do jakości przyrządzonego soku. Należy pamiętać, że świeży sok najlepiej wypić zaraz po wyciśnięciu, gdyż przechowywany nawet w lodówce, już po paru godzinach traci część składników odżywczych.

Niektóre soki owocowe mogą być dosładzane niewielką ilością cukru lub innymi środkami słodzącymi (syrop glukozowy). Jeśli zawartość dodanego cukru przekracza 15 g/l, producent jest zobowiązany podać na etykiecie informację, że sok jest słodzony. Dodatek cukru w soku nie może przekraczać 150 g/l. Soki można doprawiać kwasem cytrynowym, naturalnymi ziołami i przyprawami. Według obowiązującego prawa do soku nie można dodawać jednocześnie substancji słodzących i zakwaszających. Wszystkie soki mogą być wzbogacane minerałami i witaminami. Natomiast prawo zabrania dodawania do soków sztucznych barwników, aromatów i konserwantów.

Nektar może zawierać więcej substancji słodzących niż sok. Ilość dodanego cukru nie może jednak przekraczać 200 g/l. W odróżnieniu od soku, nektar może posiadać w swoim składzie jednocześnie cukier/miód i substancje zakwaszające. Nektary, podobnie jak soki, nie powinny zawierać sztucznych aromatów, konserwantów i barwników.

W przypadku napojów owocowych, nawet tych zawierających dużą ilość soku owocowego, można dodawać sztuczne barwniki, aromaty, konserwanty i związki słodzące.

Ważnym czynnikiem, który powinien wpłynąć na nasz zakup jest kaloryczność i wartość odżywcza przedstawianych napojów. Tak na przykład, soki warzywne i owocowe oraz te wytwarzane z koncentratów, nie są dodatkowo słodzone, dlatego ich kaloryczność jest mniejsza niż dosładzanych nektarów i napojów. Najgorszym wyborem są napoje, które poza dodatkiem cukru i sztucznych substancji słodzących, barwników i aromatów, rzadko kiedy powstają z dobrej jakości soku.

Świeże soki są źródłem witamin, składników mineralnych i błonnika. Obfitują w antyoksydanty, które chronią nas przed chorobami i starzeniem się organizmu. Jednak wartość odżywcza soku zależy od jego rodzaju. Najlepszym rozwiązaniem będą soki mętne, zawierające cząstki owoców. Klarowne soki tracą część witamin, minerałów i błonnika pokarmowego.

Podsumowując można stwierdzić, że warto znać różnice między opisanymi produktami. Dzięki temu zamiast słodzonego, zawierającego sztuczne dodatki napoju, wybierzemy zdrowsze i bogatsze w odżywcze składniki soki i nektary. Pamiętajmy o tym, by zawsze czytać etykiety. Dzięki zawartym informacjom będziemy mieli pewność, że wybieramy naturalny i pełnowartościowy produkt.

Klaudia Smosarska
Dietetyk kliniczny

Copyright 2009-2023 © tojakobieta.pl | All rights reserved