Gluten to białko roślinne znajdujące się w niektórych gatunkach zbóż. Zawiera go między innymi pszenica, żyto, orkisz, jęczmień oraz owies. Gluten znajduje się również we wszystkich produktach, które w składzie mają zboża glutenowe. Skąd biorą się obawy związane z wprowadzaniem glutenu u niemowląt? Jest to jeden z bardzo silnych alergenów, a u niektórych problemy z glutenem rozwijają się w celiakię - nieuleczalną chorobę trzewną. Czy istnieje skuteczna i bezpieczna metoda na wprowadzenie glutenu do diety niemowlęcia? Kiedy zacząć podawać dziecku produkty glutenowe?

Kilka słów o celiakii i glutenie
Jednym z najczęstszych błędów jest mylenie celiakii z alergią na gluten. Choroba trzewna jest uwarunkowana zarówno czynnikami immunologicznymi jak i genetycznymi. Szacuje się, że w Polce choruje na nią około 1% populacji. Osoby, u których w rodzinie występowały przypadki celiakii są dużo bardziej narażone na zachorowanie niż te, których bliscy są wolni od problemów z glutenem. Objawy celiakii ustają, kiedy osoba chora przestaje spożywać produkty zawierające gluten. Jest to choroba nieuleczalna, więc dietę bezglutenową należy stosować całe życie. Inną sprawą jest alergia na gluten. Jest to przypadłość, z której się wyrasta. Alergia na gluten bardzo często idzie w parze z nietolerancją laktozy.

Podstawowa wiedza, którą powinni posiadać rodzice na temat glutenu w diecie niemowląt to świadomość w jakich produktach znajduje się to białko. Wszystkie produkty zawierające pszenicę, żyto, orkisz i jęczmień zawierają gluten. Jest to na przykład mąka pszenna, żytnia i orkiszowa, tradycyjne pieczywo, makarony, otręby, kasza manna oraz kasza jęczmienna. Dodatkowo za zboże glutenowe uważa się owies, pomimo że naturalnie tego białka nie posiada. Jest to spowodowane tym, że owies jest zwykle zanieczyszczony glutenem pochodzącym z innych zbóż. Aby móc bezpiecznie jeść płatki owsiane należy poszukać ich na półce z produktami bezglutenowymi (będą oznaczone międzynarodowym znakiem przekreślonego kłosa). Dodatkowo gluten bardzo często jest dodawany do gotowych produktów. Kupując je w sklepie warto zwrócić uwagę na skład i unikać produktów zawierających białka pochodzenia roślinnego, zagęszczacze i wypełniacze zbożowe, białka zbożowe oraz skrobię modyfikowaną.

Wprowadzanie glutenu do diety dziecka
Do 6 miesiąca życia niemowlęcia najlepszą dietą dla niego jest mleko mamy. Jednak już po ukończeniu 4 miesiąca warto zacząć wprowadzać do diety dziecka nowe produkty - warzywa, owoce oraz zboża bezglutenowe i glutenowe. Ważne jest, aby przed 4 miesiącem nie wprowadzać żadnych nowości - w tym czasie układ pokarmowy niemowlęcia nie jest na tyle dojrzały, by był w stanie strawić inne produkty niż mleko mamy. Kiedyś zalecano by gluten wprowadzać dopiero w 10 miesiącu życia. Dzisiaj podejście do tego tematu jest dużo bardziej swobodne. Najnowsze badania mówią, że w przypadku celiakii, której podłoże jest w dużej mierze genetyczne, nie ma znaczenia, kiedy gluten zostanie wprowadzony do diety dziecka. Ryzyko choroby pozostaje wciąż to samo. Również karmienie piersią podczas wprowadzania glutenu nie chroni przed chorobą trzewną. Jednak eksperci zgadzają się co do jednego - produkty glutenowe należy wprowadzać stopniowo i cały czas obserwować reakcje dziecka.

Zobacz także wideo: https://www.youtube.com/watch?v=2hnpZNk_uf4&t=2s

Te wszystkie wytyczne są to jednak tylko zalecenia, nie nakazy. Każde dziecko jest inne, dlatego podczas wprowadzania nowych produktów trzeba być elastycznym. Pierwszy kontakt dziecka z glutenem, na przykład pod postacią kaszki glutenowej, to degustacja. Pół łyżeczki kaszki ugotowanej na wodzie lub mleku matki to wystarczająca ilość jak na pierwszy raz. Jeśli dziecko nie jest zainteresowane czystą kaszką glutenową, można tę odrobinę dodać do znanej mu kaszki bezglutenowej lub zupki jarzynowej i w taki sposób podać pierwszą porcję glutenu. Zamiast kaszki można podać niemowlęciu zmiksowane płatki owsiane ugotowane na wodzie. Jeśli rodzice uznali, że później zaczną wprowadzać gluten do diety dziecka, to pierwszym posiłkiem glutenowym może być kawałek chleba, bułki lub makaron. Warunkiem jest to, żeby dziecko siedziało już stabilnie i potrafiło gryźć. Jeden posiłek glutenowy dziennie jest wystarczający jak na pierwsze kontakty z tym białkiem.

Objawy świadczące o problemach z trawieniem glutenu
Wiedząc już jak wprowadzić gluten do diety, można powoli podawać dziecku małe ilości produktów glutenowych. Podczas tego procesu należy jednak cały czas obserwować reakcje niemowlęcia. Jakie objawy powinny wzbudzić zaniepokojenie? Wzdęcia, wymioty, biegunka, wysypka, rozdrażnienie i niepokój u dziecka, bóle brzucha. Warto wtedy odstawić na jakiś czas gluten i zobaczyć czy nastąpi poprawa. Warto również skonsultować się z pediatrą, który pomoże sprawdzić czy dziecko cierpi na celiakię, alergię na gluten czy może objawy nie miały nic wspólnego z wprowadzaniem do diety glutenu.

Więcej na temat produktów glutenowych i bezglutenowych w diecie niemowlęcia można znaleźć na https://www.zdrowystartwprzyszlosc.pl/kaszki-glutenowe-i-bezglutenowe-jak-wprowadzic-gluten.