Menu

logo tjk main 

Wpływ zaburzenia procesu lateralizacji na rozwój dziecka w wieku szkolnym

Rozwój dziecka to proces, w którym narastające stopniowo zmiany ilościowe doprowadzają do przemian jakościowych. Rozwój dziecka dzieli się na etapy rozwojowe, podczas których następują wielkie zmiany zarówno w sferze psychicznej jak i fizycznej. Według psychologów rozwojowych czas rozwoju człowieka przypada na etap od niemowlęctwa do wieku dorastania, a więc do 17 - 18 roku życia. Do jednych z najważniejszych okresów należą niemowlęctwo i młodszy wiek szkolny. W tym właśnie okresie przemiany następują bowiem najszybciej, najszybciej można zauważyć również pewne zaburzenia, różnice bądź brak ciągłości w rozwoju.

Jednym z częściej występujących zaburzeń zauważalnych w wieku szkolnym jest zaburzenie lateralizacji półkul mózgowych. Czym ono jest? Jak się ono objawia?

W każdej klasie spotykamy grupę uczniów, którzy mają o wiele więcej trudności w nauce niż ich rówieśnicy. Pomimo wszelkich starań, zarówno samych uczniów, ich rodziców jak i nauczycieli, dzieci te mają problemy z czytaniem, pisaniem, orientacją przestrzenną... W wielu przypadkach powodem jest właśnie zaburzenie procesu lateralizacji.

Czym jest lateralizacja i jak wpływa na rozwój dziecka?

Jest to proces postępujący w trakcie rozwoju ruchowego, w wyniku którego kształtuje się przewaga jednej strony ciała nad drugą. Przejawia się zarówno w pracy rąk, nóg, jak i parzystych narządów zmysłowych, przede wszystkim oczu. Możemy wyróżnić kilka typów lateralizacji:

• lateralizację jednorodną prawostronną, w której dominuje prawe oko, prawa ręka i prawa noga,
• jednorodną lewostronną, w której analogicznie dominuje lewe oko, lewa ręka i lewa noga,
• lateralizację niejednorodną, tzw. skrzyżowaną, w której dominuje np. prawe oko, lewa ręka i prawa noga lub lewe oko, prawa ręka i lewa noga,
• lateralizację niejednorodną, tzw. słabą, która istnieje wtedy, gdy nie zaobserwujemy dominacji którejś ze stron ciała; u dzieci z tym typem lateralizacji każda z rąk ma sprawność obniżoną i przypomina rękę słabszą rówieśników jednostronnie zlateralizowanych.

Za nieprawidłową lateralizację uznaje się więc lateralizację słabą, czyli nieustaloną oraz leworęczność uwarunkowaną patologicznie. Liczne badania wykazały, że nieprawidłowej lateralizacji często towarzyszą inne specyficzne zaburzenia w rozwoju dziecka, jak: zaburzenia funkcji percepcyjnych, sprawności motorycznej rąk, nieprawidłowo wykształconej orientacji przestrzennej, zaburzenia w schemacie własnego ciała, a także liczne trudności w nauce. Zaburzenie to dokucza najbardziej wtedy, gdy rozwój dziecka znajduje się na etapie wieku szkolnego.

Co możemy zaliczyć do typowych trudności szkolnych w takiej sytuacji?

• Odwracanie liter, mylenie liter o podobnych kształtach np.: b-p, u-n, b-d.
• Przestawianie liter i zamienianie ich kolejności.
• Opuszczanie lub dodawanie liter, sylab albo całych wyrazów.
• Błędne odczytywanie i zapisywanie niektórych liter.
• Nieprawidłowy kierunek pisania, czytania - od strony prawej do lewej.
• Pismo lustrzane - odwracanie pojedynczych liter lub cyfr.
• Wolniejsze tempo czytania i pisania.
• Pisanie liter niekształtnych, nierównej wielkości, niemieszczących się w linijkach.

Co można zrobić, jeśli zauważymy podobne trudności u naszego dziecka?

Przede wszystkim jak najszybciej wybrać się z dzieckiem na badania, w celu ustalenia dominującej strony. W postępowaniu korekcyjno - wychowawczym natomiast należy zwrócić uwagę na prawidłową postawę ciała podczas pisania, na prawidłowe uchwycenie długopisu, należy wykonywać z dzieckiem ćwiczenia udoskonalające motorykę ręki, a także ćwiczenia koordynacji wzrokowo - ruchowej i ćwiczenia na orientację przestrzenną.

Rozwój dziecka to proces długotrwały, na który w pewnym stopniu również mamy wpływ i my. Najważniejsze w nim jest to, aby obserwować dziecko, a w razie zauważonych nieprawidłowości szybko reagować i później dużo wspólnie pracować. Zaburzenie lateralizacji półkul mózgowych występuje dość często, ale na szczęście jego skutki - dzięki wspólnym ćwiczeniom dziecka, rodziców i nauczycieli - można zminimalizować.

Więcej o rozwoju dziecka przeczytasz na http://www.osesek.pl/wychowanie-i-rozwoj-dziecka/rozwoj-dziecka.html
Czytaj więcej...
Subskrybuj to źródło RSS