Kiedy rodzi się dziecko jest to dla obojga rodziców wielkie przeżycie. Każde z nich chce otoczyć je miłością, troską, poczuciem bezpieczeństwa. Pamiętajmy jednak by dziecko było zdrowe i szczęśliwe należy również zadbać o jego dietę. Czas połogu to także okres związany z karmieniem piersią i laktacją.

Światowa organizacja zdrowia zaleca, aby mamy karmiły swoje pociechy wyłącznie piersią przez pierwsze 4 - 6 miesięcy życia, a po tym czasie wprowadzały do ich diety inne produkty żywnościowe z kontynuacją karmienia piersią do ukończenia przez dziecko 2 roku życia, choć to zależy od matki czy nadal chce i jest w stanie podawać w ten sposób pokarm, dlatego może to trwać dłużej lub krócej.

Mechanizm powstawania mleka
Na początku drugiego trymestru rozpoczyna się proces laktogenezy, stymulowany wysokim stężeniem estrogenów i progesteronu. Dopiero w okresie okołoporodowym ich ilość zmniejsza się na koszt wzrostu stężenia oksytocyny i prolaktyny. Tego typu zmiany w organizmie matki sprzyjają wydzielaniu pokarmu, potrzebnego do rozwoju niemowlęcia. Dziecko przez ssanie sutka powoduje pobudzenie jego mechanoreceptorów, które wpływają na zahamowanie wydzielania, w podwzgórzu, dopaminy, dzięki czemu z przedniego płata przysadki mózgowej może zostać uwolniona prolaktyna, wywołująca laktację.

Skład mleka - właściwości
Jeżeli lekarz stwierdzi, iż nie istnieją przeciwwskazania ze strony matki jak i dziecka do karmienia piersią, warto zdecydować się na ten sposób odżywiania nowego członka rodziny. Pozwala on na zbudowanie szczególnej więzi między mamą a jej pociechą. Jest to również korzystne ze strony ekonomicznej, ale co najważniejsze - naturalny sposób karmienia jest ważny ze względów zdrowotnych dla niemowlęcia jak i dla kobiety.

Białko
Białko mleka kobiecego uznawane jest za wzorcowe, tzn. w pełni wykorzystywane przez organizm dziecka. Zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy konieczne do prawidłowego rozwoju niemowlęcia, wzrostu i budowy tkanek. Należy wspomnieć również o taurynie, której przypisuje się rolę ważnego neuroprzekaźnika w mózgu. W dodatku stosunek białek serwatkowych do kazeinowych wynosi 60:40 co sprawia, iż staje się łatwostrawne i lepiej przyswajalne. W przeciwieństwie do mleka krowiego nie zawiera ono beta-laktoglobuliny, będącej silnym alergenem.

Przeciwciała
W pierwszym mleku matki (tzw. siarze) znajduje się największa ilość przeciwciał - IgA, które mają zdolność wbudowywania się w ścianę jelita dziecka. Taka umiejętność zapobiega wnikaniu drobnoustrojów do innych tkanek organizmu, co jest bardzo ważne szczególnie dla noworodka, który rodzi się bez odporności i narażony jest na działanie wielu patogenów. Do innych komórek wspomagających układ immunologiczny należą: makrofagi niszczące napotkane bakterie oraz limfocyty T i B, które zwiększając ilość przeciwciał zwalczają czynniki chorobotwórcze.

Węglowodany
W mleku kobiecym znajduje się ok. 8% węglowodanów z czego najważniejszym z nich jest laktoza, zwiększająca przyswajanie wapnia, magnezu i manganu. Pobudza ona wydzielanie laktazy i maltazy - enzymów trawiennych, oraz ma swój udział w budowie galaktolipidów odgrywających znaczącą rolę w rozwoju mózgu dziecka. Acetylolaktozamina należąca do oligosacharydów wspomaga rozwój flory jelitowej - Lactobacillus Bifidus, które wytwarzają substancje odżywiające komórki jelita cienkiego i stymulują procesy regeneracyjne jego nabłonka. Wywiera to korzystny wpływ na mechanizmy trawienne i wchłanianie pokarmu.

Tłuszcze
Podczas karmienia naturalnego możemy być pewni, że nasze dziecko otrzyma odpowiednią ilość składnika odżywczego jakim jest tłuszcz. Co lepsze - będzie on wysokiej jakości z przewagą kwasów nienasyconych - niezbędnych do prawidłowego wzrastania oraz mielinizacji ośrodkowego układu nerwowego. Pamiętajmy, że w mleku matki znajduje się duża ilość kwasu linolowego i arachidonowego, których braki mogą prowadzić do zmian na skórze.

Składniki mineralne i witaminy w mleku matki
Zmagazynowane zasoby składników mineralnych i witamin z okresu ciąży są wystarczające do zaspokojenia potrzeb rozwijającego się dziecka w pierwszym półroczu jego życia.

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: A, E, K i D3 (którą dodatkowo należy uzupełniać w postaci suplementów jesienią i zimą), wykazują właściwości antyoksydacyjne. Niektóre z nich wpływają na prawidłowe procesy widzenia, odgrywając znaczącą rolę w dojrzewaniu siatkówki, kształtowaniu i regeneracji skóry oraz błon śluzowych. Inne odpowiadają za rozwój flory bakteryjnej jelit czy za sprawne funkcjonowanie gospodarki wapniowo - fosforanowej i mineralizacji tkanki kostnej.

Natomiast grupa witamin rozpuszczalnych w wodzie: C, ryboflawina, niacyna, kwas foliowy i tiamina - wzmacnia odporność, wpływa na wzrost przyswajalności magnezu i cynku zabezpieczając przed ich niedoborami.

W mleku kobiecym znajduje się mała ilość żelaza, ale na szczęście występuje w nim związek (laktoferyna) pozwalający na jego całkowite wchłonięcie, co jest potwierdzone badaniami wskazującymi na to, iż niemowlęta karmione piersią mają wyższy poziom hemoglobiny od dzieci karmionych sztucznie.

Monika Dudek, 20l.