W dzisiejszych czasach, świadomy konsument, ma bardzo trudne zadanie podczas zwykłych zakupów. Z determinacją przeczesuje półki sklepowe w poszukiwaniu wartościowych produktów spożywczych. Niczym Sherlock Holmes musi rozwikłać niejedną zagadkę związaną z rozszyfrowaniem kodu z literą E zamieszczonym na etykiecie. Co jednak, gdy tych kodów jest 10, 20, 30 na etykiecie jednego produktu? Wtedy zakupy spożywcze stają się prawdziwą udręką.

Współczesny konsument wraz z żywnością spożywa ogromne ilości „chemii” w postaci barwników, konserwantów, emulgatorów. Organizm próbuje je zutylizować, lecz codzienna dawka nowych, obcych substancji sprawia, że nasz organizm kapituluje...i wówczas wtedy zaczynają się nasze problemy zdrowotne. „Chemia” w żywności sprawia, że chorujemy.

Dodatki do żywności mają za zadanie sprawić, by produkt był atrakcyjny dla konsumenta - powinien mieć ładny kolor, konsystencję, smak i zapach. Tylko zasadnicze pytanie brzmi: czy chcemy odżywiać nasz organizm, czy zaspokajać nasze smakowe i wizualne zachcianki?

W dzisiejszych czasach nawet żywność dla dzieci jest naszpikowana sztucznymi dodatkami.

Sprawy nie ułatwia fakt, że substancje dodawane do żywności nie są objęte jednolitym prawem. Niektóre związki dopuszczone do stosowania w żywności w Polsce są zabronione w krajach Unii Europejskiej i odwrotnie.

W tej sytuacji zdecydowanie lepiej byłoby znać substancje kryjące się pod tajemniczymi kodami rozpoczynającymi się na literę E i unikać tych, które są szkodliwe dla naszego zdrowia.

W związku z tym, niżej przedstawiam Wam informacje w pigułce - jakich związków w żywności należy unikać i dlaczego. Zapraszam do lektury dalszej części artykułu.

Pod tajemniczym kodem znajdziemy grupy substancji dodawanych do żywności, są to:
• barwniki E100 - E180
• konserwanty E200 - E283
• przeciwutleniacze E300 - E341
• substancje stabilizujące E400 - E495
• pozostałe E500 - E1500

BARWNIKI:
E102 - tartrazyna
Źródło: zupy w proszku, napoje w proszku, napoje bezalkoholowe, sztuczne miody, galaretki dżemy.
Działanie: bezsenność, depresja, nadpobudliwość, u dzieci może wpływać na występowanie ADHD, u astmatyków może powodować reakcje alergiczne.

E104 - żółcień chinolinowa:
Źródło: galaretki, lody, cukierki na kaszel, napoje gazowane, otoczka leków (np. rutinoscorbin).
Działanie: wysoce alergiczna, osoby uczulone na salicylany (aspiryna), powinny zdecydowanie unikać tego barwnika, nadpobudliwość, u dzieci przyczynia się do występowania ADHD, podejrzewany o działanie kancerogenne (rak wątroby).

E123 - amarant lub Azorubina S
Źródło: ciasta i galaretki w proszku, napoje, płatki śniadaniowe, kasze, przetwory z czarnej porzeczki, kawior.
Działanie: wywołuje alergie, działanie mutagenne, może uszkadzać wątrobę i nerki, podejrzewany o działanie rakotwórcze, jeśli jest spożywany przez kobiety ciężarne może wywoływać wady wrodzone płodu.

E127 - erytrozyna
Źródło: konserwowane, lukrowane wiśnie, koktajle owocowe, osłonki kiełbas, herbatniki, biszkopty.
Działanie: wysypka, bóle brzucha, bezpłodność, nowotwór, upośledzenie funkcji wątroby, żołądka, serca.

E129 - czerwień Allura
Źródło: żelki, galaretki, ciastka, słodkie napoje, płatki zbożowe.
Działanie: krwawienia ze strony układu pokarmowego, uszkodzenia nerek, alergie, nadpobudliwość u dzieci.

E131 - błękit pantotenowy
Źródło: lody, galaretki, gazowane napoje.
Działanie: rakotwórcze.

E142 - zieleń (S) brylantowa
Źródło: ciasta w proszku, sosy, galaretki.
Działanie: anemia, może wywoływać objawy alergii.

E151 - czerń brylantowa
Źródło: kandyzowane owoce, kolorowe alkohole, lody, jogurty, musztardy, sosy w proszku, desery, ciasta, galaretki, tani kawior.
Działanie: mocno alergizująca, zakazana u dzieci i osób uczulonych na salicylany, w połączeniu z benzoesanami wywołuje nadpobudliwość u dzieci.

KONSERWANTY:
E250 - azotan III sodu
Źródło: wędliny, wyroby garmażeryjne z mięsa peklowanego, peklowane konserwy mięsne pasteryzowane i sterylizowane.
Działanie: nudności, bóle głowy, wymioty, działanie rakotwórcze.

E251 - azotan V sodu
Źródło: sery podpuszczkowe i topione, wędliny, marynowane śledzie, szproty.
Działanie: rakotwórczy.

PRZECIWUTLENIACZE:
E320 - butylohydroksyanizol (BHE)
Źródło: tłuszcze i produkty tłuszczowe.
Działanie: rakotwórczy.

E321 - butylohydroksytoluen (BHT)
Źródło: tłuszcze i produkty tłuszczowe.
Działanie: powoduje reakcje uczuleniowe.

EMULGATORY:
E407 - karagen
Źródło: jako zagęstnik - w konserwach, wędlinach, mleku w proszku, mleku zagęszczonym, śmietankach pasteryzowanych, dżemach, galaretach.
Działanie: owrzodzenia przewodu pokarmowego, zmiany złośliwe żołądka i jelit.

WZMACNIACZE SMAKU
E621 - glutaminian sodu:
Źródło: przyprawy, sosy, zupki w proszku, koncentraty spożywcze, sosy sojowe, wędliny, konserwy.
Działanie: nudności, zawroty głowy, palpitacje serca, osłabienie, otyłość, objawy astmatyczne.

SUBSTYTUTY CUKRU:
E951 - aspartam:
Źródło: gumy do żucia, napoje, dietetyczne produkty typu light, pieczywo, wyroby cukiernicze, płatki śniadaniowe, słodziki, Coca cola, piwa bezalkoholowe, dżemy, marmolady, galaretki, musztardy.
Działanie: problemy ze wzrokiem, utrata słuchu, cukrzyca, może powodować białaczkę, raka płuc/piersi, choroby układu nerwowego.

E954 - sacharyna:
Źródło: napoje bez cukru, dietetyczne produkty mleczne, soki owocowe bez cukru, desery bez cukru, wyroby cukiernicze, piwa bezalkoholowe, dżemy, marmolady, galaretki, sosy, konserwy rybne, pieczywo, płatki zbożowe.
Działanie: może powodować nowotwory układu moczowego.

Przedstawione powyżej związki stanowią tylko część dodatków do żywności upośledzających funkcjonowanie naszego organizmu. Pamiętajmy jednak, że nie wszystkie substancje kryjące się pod przypisanymi im kodami są dla nas niebezpieczne. Niektóre z nich są związkami naturalnymi, jak chociażby barwnik E100 (kurkumina). Jednak większość z dodatków do żywności, są to substancje syntetyczne, które upośledzają funkcjonowanie naszego organizmu.

Dlatego nauczmy się czytać etykiety. Pamiętajmy, że im mniej pozycji na etykiecie, tym mniej przetworzony jest produkt. Dzięki temu wybierzemy zdrowe i sprawdzone artykuły spożywcze.

Klaudia Smosarska
Dietetyk kliniczny