Problemy trawienne w okresie niemowlęcym z pewnością nie należą do rzadkości. Z racji tego, że nie wszystkie matki mogą karmić swoje potomstwo piersią, zmuszone są do podawania alternatywnego pokarmu. Na jaki wariant mleka zdecydować się w momencie, kiedy dziecko często cierpi na zaparcia?

Kiedy pojawia się problem zaparć u maluszka
Pierwsze miesiące życia dziecka to okres burzliwych zmian, radości, a czasem także i obaw spowodowanych tym, że nie wszystko idzie po myśli rodziców. Nie mając wpływu na wszystko wpadają niejednokrotnie w panikę, niesłusznie się przy tym obwiniając. Problem, jakim są częste zaparcia u niemowląt nie należy do rzadkości. Przyczyny tego stanu rzeczy mogą być zgoła odmienne i niekoniecznie musi to wynikać z chorób.

Mianem zaparcia zwanego też zatwardzeniem bądź obstrukcją określa się utrudnioną bądź rzadką defekację. Uważny rodzic prędko zauważy, że jego dziecko ma z tym problem, kiedy coś, co regularnie następowało po spożyciu pokarmu przestaje mieć miejsce i nie może nadejść. Wszystko to prowadzi do zmiany samopoczucia maleństwa. To staje się często płaczliwe, gdyż odczuwa spory dyskomfort. Zadaniem opiekunów jest jak najszybsze zapobieżenie tego typu sytuacji.

Przyczyny zaparć mogą być różne i nie zawsze da się je natychmiast zdiagnozować. Najczęściej przyczyną problemów trawiennych u dopiero co narodzonych istot okazuje się być nieprawidłowa dieta, czyli podawanie im niezbyt wystarczającej ilości płynów, bądź też niewłaściwy skład flory jelitowej. Na dłuższą metę żaden rodzic nie chciałby nieustannie patrzeć na nieprzyjemny wyraz twarzy dziecka spowodowany częstymi zaparciami. Dlatego żeby jak najszybciej uporać się z tym problemem niezwykle ważne jest ustalenie faktycznej przyczyny.

Powrót do normalności
Próby wyeliminowania częstych zaparć u niemowląt domowymi sposobami to często droga prowadząca donikąd. Najrozsądniej wówczas udać się do pediatry. Lekarz po przeanalizowaniu sytuacji często zaleca zmianę dotychczasowego mleka na takie, które zmniejsza ryzyko wystąpienia ewentualnych zaparć. Okazuje się, że w tak prosty sposób można uporać się z czymś, co od dłuższego czasu trapiło niemowlę.

Wśród wielu dostępnych na rynku produktów, m.in. mleko NAN eliminuje u dzieci zaparcia, bez większego trudu. Co decyduje o tym, że tak się właśnie dzieje? Unikalna kompozycja składników takich jak: kultury bakterii Lactobacillus reuteri, błonnik FOS/GOS pomagający utrzymać równowagę jelitową, magnez - wpływający na miękkość stolca, czy wysokiej jakości hydrolizowane białko (OPTIPRO® H.A.). Połączenie wymienionych elementów pozwala przywrócić procesy trawienne tak, by zaparcia odeszły w niepamięć. Sam proces przygotowania takiego mleka w niczym nie różni się od innych tego typu produktów. Z pewnością warto przed podaniem go dziecku zapoznać się z instrukcją dotyczącą dawkowania. To pozwoli w prosty sposób określić wielkość porcji dla maleństwa w zależności od jego wieku. Dowiedz się więcej na temat tego mleka na https://www.aptekagemini.pl/nestle-nan-mleko-expert-comfort-400g.html.

Problemy dotyczące zaparć występujących u niemowląt na nieszczęście nie należą do rzadkości. Jednak dziś dysponujemy zupełnie innymi metodami pozwalającymi w prosty i skuteczny sposób sprawić, aby dziecko nie miało już więcej takich przypadłości. Okazuje się, że dobór odpowiedniego mleka może przyczynić się do trwałego zażegnania tego, co jeszcze do niedawna nie pozwalało wielu rodzicom w spokoju zasnąć.

W powszechnej opinii mleko oraz otrzymane z niego produkty, uważane są za niezastąpione źródło białka oraz składników mineralnych takich jak m.in. wapń czy magnez. Reklamy, m.in. ze znanym nam hasłem: „Pij mleko, będziesz wielki”, przedstawiają mleko krowie jako prozdrowotny składnik diety budujący nasze kości.

Czy jednak mleko rzeczywiście jest tak zdrowe jak się nam wydaje?

Pomijając fakt, że człowiek jest jedyną istotą, która spożywa mleko innego gatunku w wieku dorosłym, powinniśmy zastanowić się czym tak naprawdę jest mleko? Czy te, stojące na sklepowej półce z napisem „świeże” lub UHT jest mlekiem czy może wyrobem mlekopodobnym?

Otóż Dyrektywa Unii Europejskiej definiuje mleko surowe jako produkt wytworzony w wyniku wydzielania gruczołów mlecznych krów, kóz, owiec lub bawolic, które nie było podgrzewane do temperatury powyżej 40oC, ani nie zostało poddane jakiejkolwiek obróbce, która dałaby podobny efekt [5]. Jak się okazuje, w sklepach znajduje się mleko, a raczej produkt je naśladujący, gdyż płyn ten został poddany pasteryzacji lub sterylizacji powyżej temperatury 40oC. W przypadku mleka UHT, uzyskuje się je po podgrzaniu mleka surowego do temperatury nie mniejszej niż 135oC (sterylizacja). W procesie tym zniszczeniu ulegają drobnoustroje zawarte w mleku oraz aktywne enzymy, dzięki czemu, produkt końcowy może być przechowywany przez długi czas w temperaturze pokojowej. Zniszczenie bakterii i enzymów zawartych w surowym mleku powoduje, że nie jesteśmy w stanie strawić białek mlecznych.

Kolejnym procesem, jakim jest poddawane mleko krowie zanim trafi do sklepu, jest homogenizacja. W wyniku tego procesu cząsteczki tłuszczu zawarte w mleku zostają rozdrobnione na mniejsze, dzięki czemu mogą swobodnie, pomijając proces trawienia, czyli w postaci niezmienionej, przenikać przez nabłonek jelitowy do krwi. Sytuacja ta przyczynia się do stymulacji naszego układu odpornościowego, co może w konsekwencji skutkować chorobą autoimmunologiczną (wynikającą z nieprawidłowego działania układu immunologicznego, który atakuje własne tkanki).

Mleko znajdujące się w sklepach, tak często przez nas kupowane, jest problematycznym pokarmem dla naszego organizmu.

Białka mleka (kazeina, beta - laktoglobulina i albuminy) oraz cukier mleczny (laktoza) wpływają na układ odpornościowy człowieka, czyniąc mleko numerem 1 wśród produktów powodujących alergie i nietolerancje pokarmowe. Białka mleka występują również w produktach mlecznych (jogurty, maślanki, sery, serki kanapkowe).

Kazeina, główne białko mleka krowiego, służy zwierzętom do budowy kopyt i rogów, ma działanie zaśluzowujące, objawiające się uczuciem „kluchy” w gardle, kaszlem czy permanentnym chrząkaniem.

Beta - laktoglobulina, czyli frakcja białka, która nie występuje w mleku kobiecym jest obcą substancją dla ludzkiego organizmu, dlatego często przyczynia się do rozwoju alergii czy nietolerancji pokarmowych.

Laktoza, czyli cukier mleczny. Mleko kobiece jest bogate w laktozę, dlatego dzieci dobrze trawią ten cukier, gdyż posiadają enzym - laktazę, trawiącą laktozę. Niestety, wraz z wiekiem zdolność wytwarzania laktazy maleje, stąd problemy z trawieniem cukru mlecznego u osób dorosłych.

Jak mleko wpływa na organizm człowieka?
Badania dowodzą, że spożywanie mleka aktywuje trzustkę do nadmiernego wydzielania insuliny sprzyjając insulinooporności i rozwojowi cukrzycy typu 2, otyłości, a nawet raka piersi [3, 4].

Kolejnym argumentem potwierdzającym niekorzystny wpływ sklepowego mleka na organizm jest nasilenie zmian trądzikowych oraz alergii skórnych u osób spożywających ten produkt. Badania American Growing Up Today z udziałem 4 273 chłopców i 6 094 dziewcząt w wieku 9-15 lat wykazały znaczną korelację między spożyciem mleka krowiego a występowaniem trądziku. Korelacja ta była szczególnie silna u chłopców, którzy spożywali mleko krowie o obniżonej zawartości tłuszczu [1, 3].

W Europie częstość występowania atopowego zapalenia skóry jest najwyższa w Skandynawii, gdzie odnotowuje się wysoki wskaźnik chorób sercowo-naczyniowych i nowotworowych, a także największe spożycie białka mleka krowiego [3].

Innym aspektem są zawarte w mleku sterydy, hormony wzrostu czy antybiotyki. Ze względu na zwiększone zapotrzebowanie (większa ilość ludności), krowy są stymulowane powyższymi specyfikami do laktacji. W latach 60tych krowa dawała około 2000 litrów mleka na rok, dziś dzięki specjalnej paszy, hormonom uzyskujemy nawet 20 000 - 50 000 litrów od jednej krowy. Tak duża eksploatacja ciała zwierzęcia powoduje, że krowy chorują, a ich wymiona ropieją. Z tego względu związki jakimi jest faszerowane bydło przedostają się do mleka, a wraz z nim do naszych organizmów. Skutkiem tego jest istny wysyp chorób cywilizacyjnych (cukrzyca typu 2, otyłość, nowotwory) czy chorób autoimmunologicznych (Hashimoto, łuszczyca, atopowe zapalenie skóry itp.) [2].

Alternatywy dla mleka krowiego
Mleko pochodzące od kóz, wydaje się być lepszym wyborem ze względu na mniejszą zawartość cukru mlecznego - laktozy oraz lepszą tolerancję kazeiny. Zdecydowanie lepiej tolerowane będzie surowe mleko kozie, pochodzące od zwierząt wypasanych na łąkach, a nie mleko UHT ze sklepowych półek.

U osób cierpiących na alergię lub nietolerancję mleka krowiego sprawdzą się mleka/napoje roślinne. Najbardziej polecanymi napojami roślinnymi jest mleko kokosowe, migdałowe i konopne. Szczególnie te ostatnie wyróżnia się bogatym składem. Nasiona konopi (Cannabis sativa) stanowią bogate źródło metioniny i cysteiny (aminokwasy siarkowe) oraz charakteryzują się niemal idealnym, dla zdrowia człowieka, stosunkiem kwasów tłuszczowych omega - 6 do omega - 3 (3 : 1). Mleko konopne przewyższa zawartością żelaza, cynku, magnezu oraz witaminy A mleko sojowe, migdałowe oraz krowie [6].

Utrzymujące się wysokie spożycie krowiego mleka przemysłowego jest przyczyną wielu problemów zdrowotnych współczesnej ludności. Mleko krowie w świadomości społeczeństwa nadal widnieje jako jeden z najwartościowszych i odżywczych produktów wpływając m.in. na budowę kości. Zdecydowanie korzystniejsza dla zdrowia będzie całkowita rezygnacja lub ograniczenie mleka krowiego i produktów z niego otrzymanych na rzecz mleka koziego, pochodzącego od wolno - wypasanych zwierząt, lub sprawdzonych napojów roślinnych.

Klaudia Smosarska
Dietetyk kliniczny

Bibliografia
1. Adebamowo CA, Spiegelman D, Berkey CS, Danby FW, Rockett HH, Colditz GA, Willett WC, Holmes MD. Milk consumption and acne in adolescent girls. Dermatology Online J 2006; 12: 1–12.
2. Hozysz K. i Słowik M. Alternatives to standard cow milk: Pros and cons. Prz Gastroenterol 2013; 8 (2): 98–107.
3. Melnik B. Milk consumption: aggravating factor of acne and promoter of chronic diseases of Western societies. JDDG 2009; 7: 364-70.
4. Melnik B. The Pathogenic Role of Persistent Milk Signaling in mTORC1- and Milk- MicroRNA-Driven Type 2 Diabetes Mellitus. Current Diabetes Reviews, 2015, 11, 46-62.
5. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 sierpnia 2004 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych dla mleka oraz produktów mlecznych. Dz. U. 2004. Nr 188, poz. 1946.
6. Vahanvaty US. Hemp seed and hemp milk. The new super foods? Infant Child Adolesc Nutr 2009; 1: 232-4.

Kiedy rodzi się dziecko jest to dla obojga rodziców wielkie przeżycie. Każde z nich chce otoczyć je miłością, troską, poczuciem bezpieczeństwa. Pamiętajmy jednak by dziecko było zdrowe i szczęśliwe należy również zadbać o jego dietę. Czas połogu to także okres związany z karmieniem piersią i laktacją.

Światowa organizacja zdrowia zaleca, aby mamy karmiły swoje pociechy wyłącznie piersią przez pierwsze 4 - 6 miesięcy życia, a po tym czasie wprowadzały do ich diety inne produkty żywnościowe z kontynuacją karmienia piersią do ukończenia przez dziecko 2 roku życia, choć to zależy od matki czy nadal chce i jest w stanie podawać w ten sposób pokarm, dlatego może to trwać dłużej lub krócej.

Mechanizm powstawania mleka
Na początku drugiego trymestru rozpoczyna się proces laktogenezy, stymulowany wysokim stężeniem estrogenów i progesteronu. Dopiero w okresie okołoporodowym ich ilość zmniejsza się na koszt wzrostu stężenia oksytocyny i prolaktyny. Tego typu zmiany w organizmie matki sprzyjają wydzielaniu pokarmu, potrzebnego do rozwoju niemowlęcia. Dziecko przez ssanie sutka powoduje pobudzenie jego mechanoreceptorów, które wpływają na zahamowanie wydzielania, w podwzgórzu, dopaminy, dzięki czemu z przedniego płata przysadki mózgowej może zostać uwolniona prolaktyna, wywołująca laktację.

Skład mleka - właściwości
Jeżeli lekarz stwierdzi, iż nie istnieją przeciwwskazania ze strony matki jak i dziecka do karmienia piersią, warto zdecydować się na ten sposób odżywiania nowego członka rodziny. Pozwala on na zbudowanie szczególnej więzi między mamą a jej pociechą. Jest to również korzystne ze strony ekonomicznej, ale co najważniejsze - naturalny sposób karmienia jest ważny ze względów zdrowotnych dla niemowlęcia jak i dla kobiety.

Białko
Białko mleka kobiecego uznawane jest za wzorcowe, tzn. w pełni wykorzystywane przez organizm dziecka. Zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy konieczne do prawidłowego rozwoju niemowlęcia, wzrostu i budowy tkanek. Należy wspomnieć również o taurynie, której przypisuje się rolę ważnego neuroprzekaźnika w mózgu. W dodatku stosunek białek serwatkowych do kazeinowych wynosi 60:40 co sprawia, iż staje się łatwostrawne i lepiej przyswajalne. W przeciwieństwie do mleka krowiego nie zawiera ono beta-laktoglobuliny, będącej silnym alergenem.

Przeciwciała
W pierwszym mleku matki (tzw. siarze) znajduje się największa ilość przeciwciał - IgA, które mają zdolność wbudowywania się w ścianę jelita dziecka. Taka umiejętność zapobiega wnikaniu drobnoustrojów do innych tkanek organizmu, co jest bardzo ważne szczególnie dla noworodka, który rodzi się bez odporności i narażony jest na działanie wielu patogenów. Do innych komórek wspomagających układ immunologiczny należą: makrofagi niszczące napotkane bakterie oraz limfocyty T i B, które zwiększając ilość przeciwciał zwalczają czynniki chorobotwórcze.

Węglowodany
W mleku kobiecym znajduje się ok. 8% węglowodanów z czego najważniejszym z nich jest laktoza, zwiększająca przyswajanie wapnia, magnezu i manganu. Pobudza ona wydzielanie laktazy i maltazy - enzymów trawiennych, oraz ma swój udział w budowie galaktolipidów odgrywających znaczącą rolę w rozwoju mózgu dziecka. Acetylolaktozamina należąca do oligosacharydów wspomaga rozwój flory jelitowej - Lactobacillus Bifidus, które wytwarzają substancje odżywiające komórki jelita cienkiego i stymulują procesy regeneracyjne jego nabłonka. Wywiera to korzystny wpływ na mechanizmy trawienne i wchłanianie pokarmu.

Tłuszcze
Podczas karmienia naturalnego możemy być pewni, że nasze dziecko otrzyma odpowiednią ilość składnika odżywczego jakim jest tłuszcz. Co lepsze - będzie on wysokiej jakości z przewagą kwasów nienasyconych - niezbędnych do prawidłowego wzrastania oraz mielinizacji ośrodkowego układu nerwowego. Pamiętajmy, że w mleku matki znajduje się duża ilość kwasu linolowego i arachidonowego, których braki mogą prowadzić do zmian na skórze.

Składniki mineralne i witaminy w mleku matki
Zmagazynowane zasoby składników mineralnych i witamin z okresu ciąży są wystarczające do zaspokojenia potrzeb rozwijającego się dziecka w pierwszym półroczu jego życia.

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: A, E, K i D3 (którą dodatkowo należy uzupełniać w postaci suplementów jesienią i zimą), wykazują właściwości antyoksydacyjne. Niektóre z nich wpływają na prawidłowe procesy widzenia, odgrywając znaczącą rolę w dojrzewaniu siatkówki, kształtowaniu i regeneracji skóry oraz błon śluzowych. Inne odpowiadają za rozwój flory bakteryjnej jelit czy za sprawne funkcjonowanie gospodarki wapniowo - fosforanowej i mineralizacji tkanki kostnej.

Natomiast grupa witamin rozpuszczalnych w wodzie: C, ryboflawina, niacyna, kwas foliowy i tiamina - wzmacnia odporność, wpływa na wzrost przyswajalności magnezu i cynku zabezpieczając przed ich niedoborami.

W mleku kobiecym znajduje się mała ilość żelaza, ale na szczęście występuje w nim związek (laktoferyna) pozwalający na jego całkowite wchłonięcie, co jest potwierdzone badaniami wskazującymi na to, iż niemowlęta karmione piersią mają wyższy poziom hemoglobiny od dzieci karmionych sztucznie.

Monika Dudek, 20l.