Lubisz pyszne, zdrowe soki, sporządzone na bazie soczystych owoców i warzyw? Zapewne tak, bo kto by nie lubił delektować się świeżym napojem, pełnym witamin i odżywczych mikroelementów. Jedni wybierają sokowirówki, drudzy blendery, a niektórzy wierni są wyciskarkom - wolnoobrotowym urządzeniom do robienia wyjątkowo dobrych i pełnowartościowych soków (i nie tylko!).

Dlaczego wyciskarka?
Przede wszystkim dlatego, że podczas wyciskania soku, zachowuje się w nim o wiele więcej składników cennych dla zdrowia, niż w przypadku sporządzania go za pomocą sokowirówki. Dzieje się tak dlatego, że wyciskarka działa na zdecydowanie niższych obrotach, ślimak dociska wsad owocowy lub warzywny do ścianek i powoli przelewa się do zbiornika wysokowartościowy sok.

Druga kwestia dotycząca przewagi wyciskarki nad sokowirówką jest możliwość wyciskania soku z warzyw liściastych i owoców jagodowych, czyli drobnych malin, borówek itp. Urządzenie radzi sobie bez problemu z włóknami roślinnymi, z komórki roślinnej wydobywane są podczas wyciskania cenne składniki mineralne i witaminy, czego nie jest w stanie zrobić w pełni sokowirówka. W efekcie powstaje pyszny sok, o gęstszej konsystencji, który nie jest napowietrzony (nie tworzy się na nim piana), dzięki czemu przechowasz go zdecydowanie dłużej i zachowa swoje wartości odżywcze. Zapach i smak soku jest wyjątkowy, znajduje się w nim wiele błonnika, mającego bardzo dobry wpływ na układ trawienny. Błonnik powoduje też uczucie sytości, także osoby odchudzające się, powinny wybierać wyciskarki niże sokowirówki, w celu przyrządzania ulubionych napojów owocowych i warzywnych.

Cicha praca i wiele możliwości!
Oprócz pozyskania wysokiej jakości soków wiele wyciskarek służy do robienia musów, deserów. Mielenie orzechów i nawet do formowania makaronu. Za jej pomocą możesz uzyskać też mleko roślinne, zrobione na bazie migdałów, orzechów włoskich, soi itd. To cenna wiadomość dla osób uczulonych na laktozę.

Po zamontowaniu specjalnego sita istnieje możliwość sporządzania sorbetów z mrożonych owoców. Na lato jest to fantastyczna sprawa! Możliwości tych sprytnych urządzeń są tym większe, im więcej na nią wydasz. Wielokrotnie opłaca się kupić droższy sprzęt, by później cieszyć się efektami i długą, bezawaryjną pracą wyciskarki.

Gdzie kupić dobrą wyciskarkę?
Zanim wydasz sporo pieniędzy na sprzęt, zrób dokładny research rynku. Zawsze najpewniej kupować w sklepach zajmujących się sprzedażą sprzętu AGD. Zwróć uwagę na stronę, czy jest czytelna i jakie treści przekazuje. Bardzo dobrze wygląda to tutaj https://www.meru.pl/wyciskarki-do-owocow.html Pojawiają się konkretne zakładki, jest klarownie i wiadomo, gdzie czego szukać. Nie ryzykuj zakupu na halach wielkich marketów. Najlepiej popytaj znajomych i przeglądaj fora internetowe, pamiętając, że tylko kilka podobnych wypowiedzi może świadczyć o prawdziwości.

Półki sklepowe kuszą bogatym asortymentem soków, nektarów i napojów owocowych. Wszystkie wyglądają podobnie - mają kolorowe opakowanie przedstawiające soczyste owoce i warzywa, chwyty reklamowe zapewniające o wysokiej jakości produktu i jego sprawdzonym, pozytywnym działaniu na organizm.

Jednak czy my, konsumenci, zdajemy sobie sprawę, czym tak naprawdę różni się sok, nektar i napój. Czy wszystkie są dobrym źródłem antyoksydantów, witamin i składników mineralnych? Czy może kupujemy przysłowiowego „kota w worku” w postaci zwykłej wody z dużą ilością cukru, konserwantów i barwników? Co należy wiedzieć, by nie wpaść w marketingowe pułapki?

Znaczącej różnicy możemy się dopatrzeć już w samej definicji przedstawianych produktów.

Tak na przykład, według prawa Unii Europejskiej, sokiem owocowym nazywamy produkt otrzymany z dojrzałych, świeżych lub schłodzonych warzyw i owoców. Dobry sok powinien zawierać niemniej niż 85% owoców. Często spotykamy się z sokiem otrzymanym z koncentratu. Produkt taki powstaje poprzez dodanie do wody zagęszczonego soku owocowego w ilości równej wodzie usuniętej w procesie zagęszczania. Sok jest konserwowany poprzez pasteryzację, podczas której dochodzi do strat niektórych witamin i minerałów.

Mówiąc o nektarze mamy na myśli produkt, otrzymany poprzez dodanie wody i cukru oraz/lub miodu do zagęszczonych soków owocowych, soków w proszku lub przecieru owocowego. Zawartość wsadu warzywnego lub owocowego w nektarach może wahać się w przedziale 25-99%. Ilość soku czy przecieru owocowego w nektarach jest ściśle określona i zależy od typu użytych do jego produkcji owoców:

• jabłka, gruszki, pomarańcze, brzoskwinie, ananasy - minimum 50%
• jeżyny, maliny, truskawki, czereśnie, morele - minimum 40%
• wiśnie - minimum 35%
• śliwki, agrest oraz żurawina - minimum 30%
• czarna, biała i czerwona porzeczka, cytryny, banany, granat, mango - nie mniej niż 25%

W przypadku napojów owocowych nie obowiązują żadne limity, określające ilość owoców użytych do wytworzenia produktu. Ogólnie mówiąc w napojach owocowych jest mniej (poniżej 25%) soku niż w nektarach. Średnia zawartość soku w napojach wynosi 3 - 5%, ale są też takie które nie zawierają go wcale.

Ponadto napoje w swoim składzie posiadają dodatki, które z kolei zabronione są podczas wytwarzania soku czy nektaru. Są to m.in.: aromaty, konserwanty, naturalne i sztuczne barwniki, sztuczne substancje słodzące. Ponadto napój może być utrwalany chemicznie.

W związku z powyższym na pierwszym miejscu powinniśmy wybierać soki warzywne, owocowe. Najbardziej wartościowy i odżywczy jest sok wyciśnięty ze świeżych warzyw i owoców, najlepiej przygotowany w domu. Wtedy mamy pewność, co do jakości przyrządzonego soku. Należy pamiętać, że świeży sok najlepiej wypić zaraz po wyciśnięciu, gdyż przechowywany nawet w lodówce, już po paru godzinach traci część składników odżywczych.

Niektóre soki owocowe mogą być dosładzane niewielką ilością cukru lub innymi środkami słodzącymi (syrop glukozowy). Jeśli zawartość dodanego cukru przekracza 15 g/l, producent jest zobowiązany podać na etykiecie informację, że sok jest słodzony. Dodatek cukru w soku nie może przekraczać 150 g/l. Soki można doprawiać kwasem cytrynowym, naturalnymi ziołami i przyprawami. Według obowiązującego prawa do soku nie można dodawać jednocześnie substancji słodzących i zakwaszających. Wszystkie soki mogą być wzbogacane minerałami i witaminami. Natomiast prawo zabrania dodawania do soków sztucznych barwników, aromatów i konserwantów.

Nektar może zawierać więcej substancji słodzących niż sok. Ilość dodanego cukru nie może jednak przekraczać 200 g/l. W odróżnieniu od soku, nektar może posiadać w swoim składzie jednocześnie cukier/miód i substancje zakwaszające. Nektary, podobnie jak soki, nie powinny zawierać sztucznych aromatów, konserwantów i barwników.

W przypadku napojów owocowych, nawet tych zawierających dużą ilość soku owocowego, można dodawać sztuczne barwniki, aromaty, konserwanty i związki słodzące.

Ważnym czynnikiem, który powinien wpłynąć na nasz zakup jest kaloryczność i wartość odżywcza przedstawianych napojów. Tak na przykład, soki warzywne i owocowe oraz te wytwarzane z koncentratów, nie są dodatkowo słodzone, dlatego ich kaloryczność jest mniejsza niż dosładzanych nektarów i napojów. Najgorszym wyborem są napoje, które poza dodatkiem cukru i sztucznych substancji słodzących, barwników i aromatów, rzadko kiedy powstają z dobrej jakości soku.

Świeże soki są źródłem witamin, składników mineralnych i błonnika. Obfitują w antyoksydanty, które chronią nas przed chorobami i starzeniem się organizmu. Jednak wartość odżywcza soku zależy od jego rodzaju. Najlepszym rozwiązaniem będą soki mętne, zawierające cząstki owoców. Klarowne soki tracą część witamin, minerałów i błonnika pokarmowego.

Podsumowując można stwierdzić, że warto znać różnice między opisanymi produktami. Dzięki temu zamiast słodzonego, zawierającego sztuczne dodatki napoju, wybierzemy zdrowsze i bogatsze w odżywcze składniki soki i nektary. Pamiętajmy o tym, by zawsze czytać etykiety. Dzięki zawartym informacjom będziemy mieli pewność, że wybieramy naturalny i pełnowartościowy produkt.

Klaudia Smosarska
Dietetyk kliniczny