Menu

logo tjk main 

Co warto wiedzieć o oświetleniu LED?

Co warto wiedzieć o oświetleniu LED? energy.gov/energysaver/led-lighting
Oświetlenie oparte na technologii LED to ostatnio bardzo popularny sposób na oszczędność poboru energii i pieniędzy z naszego portfela. Żarówki ledowe są zbudowane z małych elektroluminescencyjnych diod umieszczonych w obudowie. Dzięki temu możemy zamontować je w miejscach w których wcześniej znajdowały się żarówki tradycyjne.

CO TO JEST DIODA LED?
Dioda LED (Light Emitting Diode - Dioda emitująca światło) jest przyrządem półprzewodnikowym emitującym światło widzialne, podczerwone i ultrafioletowe. Do produkcji weszła w latach 60-tych za sprawą amerykańskiego inżyniera Nicka Holonyaka, który jest uważany za jej wynalazcę.

RODZAJE DIOD LEDOWYCH
Diody LED głównego szeregu - Żarówki zbudowane z tego typu diod są najtańszym rozwiązaniem wśród produktów ledowych, dlatego także najbardziej popularnym w Polsce. Są one jednak najmniej wydajne spośród wszystkich dostępnych rodzajów. Jedna dioda ma niewielką, ograniczoną moc co wpływa na najniższy poziom wydajności pośród tego typu lamp ledowych.

Diody LED SMD - Diody w kształcie kwadratu lub prostokąta. Żarówki zbudowane z tego typu diod dają większą moc co gwarantuje większą wydajność niż diody zwykłego szeregu. Diody SMD charakteryzują się 180 stopniowym kątem padania światła. Żarówki bazujące na tego typu diodach z powodu braku zastosowania soczewki nie mogą zmienić kąta świecenia. Możemy wyróżnić lampy LED SMD 3528, 5050 oraz 5630 z której każda następna ma wyższą moc i daje jaśniejsze światło.

Diody LED COB - Jedna z najnowszych technologii przypominająca w wyglądzie żółtko jajka. W żarówkach montowana jest tylko jedna dioda COB o określonej mocy co powoduje powstanie tylko jednego większego źródła światła. Dioda ta podobnie jak poprzednia posiada szeroki kąt padania światła, jednak na rynku dostępne są żarówki posiadające soczewkę skupiającą pozwalającą na regulację go. Istnieją lampy LED z wbudowaną diodą COB, które dają moc nawet do 100 W.

Diody Power LED - Najczęściej wbudowane w żarówkach Power LED oraz w lampach architektonicznych. Zaletą żarówek z wbudowaną diodą Power LED jest możliwość zastosowania różnorodnych soczewek, które pozwalają na rozświetlenie niektórych miejsc w naszym domu lub pozostawienie innych zaciemnionych. W Polsce występują żarówki z wbudowanymi trzema diodami Power LED. Żarówka zatem ma moc 3 W i emituje więcej światła niż poprzednio wymienione.

Diody LED RGB - Diody emitujące trzy barwy światła - czerwoną, zieloną i niebieską, które po połączeniu ze sobą dają barwę białą. Każdą barwą możemy sterować osobno poprzez wbudowany lub zewnętrzny sterownik, który umożliwia nam uzyskanie dowolnej barwy dobierając wybrane kolory w odpowiedniej proporcji. Diody RGB używane są w żarówkach LED, taśmach ledowych jak i oświetlaczach.

JAKIE SĄ ZALETY DIODY LED?
Diody LED nie zawierają rtęci jak w przypadku zwykłych świetlówek. Dają lepsze, wyraźniejsze światło i gwarantują oszczędność zużytej energii. Dodatkowo nie potrzebują dużej ilości prądu przy włączeniu - tzw. "uderzenie prądu", również częste włączanie i wyłączanie żarówki LED nie skróci czasu jej pracy tak jak w przypadku tych zwykłych. Kolejny plus to ich żywotność określona przez producentów na 30-100 tysięcy godzin. Po 30 tysiącach godzin żarówka wcale nie gaśnie. Jej światło stopniowo traci swą jasność dając nam znak kiedy powinniśmy spodziewać się wymiany oświetlenia. Odporność na uszkodzenia jest bez wątpienia wielką zaletą przyrządów LED, które dzięki swojej zwartej budowie i braku luźnych części mechanicznych, gwarantują odporność na wilgoć i niską temperaturę. Dioda LEDOWA produkuje światło w konkretnym kolorze, dlatego nie ma potrzeby stosowania różnych filtrów umożliwiających otrzymanie danej barwy. Kolor światła jest uzależniony od materiału z którego wykonany jest półprzewodnik. Światło wydobywające się z Diody Ledowej jest bardzo nasycone ze względu na wąski zakres promieniowania.

JAKIE SĄ WADY DIODY LED I CZY JEST ONA SZKODLIWA DLA NASZEGO ZDROWIA?
Skupiona wiązka światła powoduje większe oślepienie niż przy użyciu zwykłych żarówek oraz trudności w osiągnięciu rozproszonego światła. We wnętrzu żarówki ledowej konieczne jest utrzymanie nie wyższej temperatury niż 85ºC. Wynika z tego, że oświetlenie nie sprawdzi się dobrze w miejscach o wysokiej temperaturze. Istotną wadą dla użytkownika jest również koszt zakupu. Oświetlenie LED ze względu na swoje właściwości energooszczędne charakteryzuje się wysoką ceną.

Dioda Ledowa zawiera ołów, arsen i wiele innych substancji niebezpiecznych dla ludzkiego zdrowia co wykazało badanie opublikowane w czasopiśmie Environmental Science and Technology w 2010 roku. Po przetestowaniu żarówek LED przez zespół naukowców Uniwersytetu w Kalifornii okazało się, że najbardziej toksyczne są czerwone diody o małej jasności, w których składzie 8 razy przekroczono zawartość ołowiu, który może powodować raka, problemy rozrodcze, wysokie ciśnienie krwi i wiele innych chorób. Naukowcy z Uniwersytetu Complutense w Madrycie w 2013 roku opublikowani wyniki przeprowadzonych badań. Z Ich raportów wynika, że oddziaływanie światła płynącego z Ledowych Diod może znacząco uszkodzić ludzki wzrok.

NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ KUPUJĄC ŻARÓWKI LED?
Kąt świecenia - Tradycyjne żarówki emitowały światło dookólnie, dzięki czemu oświetlone było całe pomieszczenie. Światło rozpraszało się, co zmuszało nas do kupna żarówek o jak największej mocy. Tak jest również w przypadku diod LED SMD co może wiązać się z koniecznością zamontowania kilku takich żarówek.

Barwa światła - Barwa w żarówkach ledowych wyrażona jest w Kelwinach. Im wyższa jest wartość barwy tym chłodniejsze będzie wydobywane światło. Barwa żarówek zwyczajnych wynosi 2500-2700 Kelwinów. W żarówkach LED jest zazwyczaj większa niż 3000 K co daje nam padanie zimnego światła do którego należy się przyzwyczaić.

Przed zakupem żarówki ledowej konieczne jest rozpoznanie gwintu, od którego zależy z jakiego rodzaju diodami są nam potrzebne lampy. Kupno gwintu w nieodpowiednim wymiarze skutkuje brakiem możliwości zamontowania oświetlenia ledowego.

CZY STOSOWANIE ŻARÓWEK LEDOWYCH OPŁACA SIĘ FINANSOWO?
Jeśli przyjmiemy, że w naszym mieszkaniu używamy 8 żarówek, które są oświetleniem głównym to:
Koszt wszystkich 8 żarówek tradycyjnych = 40 zł, koszt żarówek energooszczędnych to mniej więcej 110 zł, a ledowych około 200 zł. Różnice w cenach są znaczące, jednak producenci żarówek LED gwarantują nam pobór małej ilości prądu i oszczędność pieniędzy.

Wyliczając roczne wykorzystanie prądu przez zwykłe świetlówki kwota wynosić będzie około 450 zł, żarówki energooszczędne pochłoną prąd w kwocie powyżej 150 zł, a lampy LED mniej więcej 115 zł. Biorąc pod uwagę koszty zużytego prądu w skali rocznej, żarówki ledowe pozwalają nam na zaoszczędzenie dużej kwoty pieniężnej a zwrot kosztów zakupu lamp ledowych zwróci się nam już po mniej niż roku.

JAKIEGO RODZAJU DIOD UŻYWAĆ W POSZCZEGÓLNYCH POMIESZCZENIACH?
Barwa światła jest zróżnicowana w zależności od funkcji i częstotliwości przebywania w danym pomieszczeniu. Jeśli w pomieszczeniu nie przebywamy długo np. korytarz, weranda, powinniśmy zastosować żarówkę o barwie białej do 3500 Kelwinów, która daje światło ciepłe. W miejscach przeznaczonych do odpoczynku np. salon, powinniśmy zamontować żarówki o barwie białej lub ciepło-białej o temperaturze barwy 2800-3300 K. Do oświetlenia kuchni, zastosujmy diody w barwie ciepłej, która sprawi, że potrawy będą wyglądały świeżo i smacznie. W łazience barwa światła powinna być raczej chłodna. Do oświetlenia zewnętrznego zaleca się wykorzystanie żarówek o barwie chłodno-białej 3800-4300 K.

Emilia Kwiatek

leds LEDrainbow
ledinsider.wordpress.com
led3
learn.adafruit.com
powrót na górę