Jak kolory wpływają na nasze życie?
- Napisała Iwona Mackiewicz
- wielkość czcionki zmniejsz czcionkę powiększ czcionkę
Już od najdawniejszych czasów, zarówno w świecie ludzi, jak i zwierząt, barwa odgrywała ważną rolę. Kolorowe znaki ostrzegały o niebezpieczeństwie, stanowiły świadectwo przynależności do konkretnej grupy osób (np. plemienia), a także były oznaką statusu społecznego.
Wydaje się, że z biegiem lat ich rola nie zmalała, a wręcz przeciwnie – badacze stawiają kolejne teorie potwierdzające, że kolory odgrywają w życiu człowieka bardzo ważną rolę, mogąc nawet leczyć!
Początki badań nad barwą
Zainteresowanie kolorem skupiało się początkowo na jego aspekcie estetycznym i znaczeniu koloru w ekspresji malarskiej. Następnie, skupiono się na jego symbolice. Dopiero jednak koniec XVIII wieku przyniósł przełom, czyli powiązanie barw z psychiką człowieka i badaniem wpływu kolorów na emocje i odczucia ludzi.
Po dziś dzień istnieje kilka teorii, które próbują wyjaśnić niepodważalne oddziaływanie barwy na psychikę człowieka. Do najbardziej znanych należą teoria asocjacji, czyli skojarzeń barwy z określonym przedmiotem czy zjawiskiem i przypisanie kolorom określonych przymiotów czy teoria barwnych czakramów, wywodząca się z psychologii Wschodu i oparta na regułach religii azjatyckich.
Znaczenie barw
W toku badań nad kolorami badacze doszli do wniosku, że każda barwa ma określony potencjał pobudzenia, co oznacza, że może oddziaływać na osobę słabiej bądź silniej. Poza tym, różna jest także wartość aktywizująca – niektóre barwy mogą szybko wywoływać silną, ale krótkotrwałą reakcję, inne – działają wolniej, ale efekt działania barwy jest dłuższy czasowo. Barwy mogą oddziaływać na temperament człowieka i jego emocje.
Poniżej znajduje się zestawienie podstawowych barw, które wyjaśnia, co oznacza upodobanie osoby do konkretnego koloru oraz w jaki sposób dana barwa wpływa na zachowanie człowieka.
Biały: kolor ten wybierają indywidualiści i egocentrycy, ale także osoby obdarzone przenikliwością, nonkonformiści i osoby obdarzone niezwykłym zmysłem sprawiedliwości; biały wywołuje poczucie osamotnienia, wyobcowania i odrzucenia.
Szary: kolor ten wybierają ludzie ostrożni, skromni i pasywni; szary może wywoływać stany depresyjne i zobojętnienie, nie sprzyja on również zaangażowaniu i samoakceptacji.
Żółty: kolor ten wybierają osoby towarzyskie, o dużym poziomie empatii i potrzebie uznania dla swoich czynów, niestety, są to niejednokrotnie także osoby przebiegłe, zarozumiałe i złośliwe; żółty to kolor optymistyczny, wywołujący wrażenie szczęścia.
Pomarańczowy: kolor ten wybierają osoby ambitne i dumne, mające wysokie aspiracje i konsekwentnie dążące do celu; pomarańczowy to kolor ciepły, dodający energii.
Czerwony: kolor ten wybierają osoby ambitne, energiczne, aktywne, odważne, obdarzone silną wolą, ale także żądne sławy i władzy; czerwony to kolor, który pobudza, ale w nadmiarze może prowadzić do agresji.
Fioletowy: kolor ten wybierają osoby szlachetne, ale dosyć władcze w obcowaniu z innymi, zwykle są niezdecydowane, kierują się wyższymi racjami, czasami popadają w narcystyczny samozachwyt; fioletowy to kolor uspokajający i wyciszający.
Różowy: kolor ten wybierają osoby lękliwe, uległe, ale także samolubne i bardzo troskliwe.
Brązowy: kolor ten wybierają egocentrycy i osoby o niskim poczuciu własnej wartości, charakterologicznie są to jednak osoby uczciwe, praktyczne, trzeźwo myślące, a czasem – egoistyczne; brązowy przywraca równowagę, wycisza i daje poczucie bezpieczeństwa.
Granatowy: kolor ten wybierają osoby towarzyskie, romantyczne, szlachetne, wierne, dążące do zdobycia akceptacji, uznania i popularności; granatowy uspokaja.
Błękitny: kolor ten wybierają osoby mało aktywne, wyciszone, zdystansowane wobec otoczenia, dążące do utrzymania wewnętrznej równowagi; błękitny daje poczucie czystości, jasności, świeżości, uspokaja, ale w nadmiarze może prowadzić do nerwic.
Zielony: kolor ten wybierają osoby aktywne, pełne życia, czasami także surowe, dumne i bardzo samodzielne; zielony to kolor uspokajający.
Czarny: kolor ten wybierają osoby zdystansowane, niezależne, często skłonne do pesymizmu, łatwo się poddające w obliczu trudności; czarny ma działanie depresyjne.
Czakramy
Według wierzeń Wschodu, każdy człowiek posiada 7 czakramów, które są źródłem witalności i siły. Czakramy karmią się energią, którą czerpią między innymi z wibracji barw. Każdy z kolorów ma inną wibrację i inaczej wpływa na ciało człowieka:
Czerwień – jest energią cieplną, która aktywizuje; jest źródłem mocy i energii seksualnej;
Pomarańcz – jest energią cieplną, która pobudza; jest ona odpowiedzialna za działanie układu trawiennego;
Żółty – jest ośrodkiem splotu słonecznego, gwarantuje obiektywizm; pobudza do działania wątrobę i trzustkę;
Zieleń – to kolor serca; jeśli zieleń jest w stanie równowagi, człowiek jest tolerancyjny i otwarty na świat;
Błękit – równowaga tej sfery czakramu sprawia, że ludzie są spokojni, zrównoważeni i wyciszeni; odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu oddechowego i tarczycy;
Indygo – jest energią uspokajającą i chłodzącą; równowaga tej barwy powoduje łagodność i empatyczne usposobienie;
Fiolet – to ośrodek czakramu wrażliwości, charakterystyczny dla artystów.
Brak równowagi kolorów i zdominowanie przez jeden konkretny powoduje przeciążenie jednego ośrodka i osłabienie pozostałych. Może powodować to powstawanie różnych dolegliwości fizycznych i psychicznych, w tym zmiany w zachowaniu, samopoczuciu i charakterze.
Wiara w oddziaływanie kolorów to sprawa indywidualna. Jednakże jest faktem niezaprzeczalnym, że odczytywanie symboliki i znaczenia kolorów jest coraz chętniej wykorzystywane w diagnozowaniu przemocy dziecięcej, a chromoterapia (czyli leczenie kolorami) wspomaga tradycyjne formy leczenia przeróżnych chorób, m. in. niedokrwistości i astmy.
Lektura
Stanisław Popek, Barwy i psychika. Percepcja, ekspresja, projekcja, Lublin 1999.
Iwona Mackiewicz, 24l.